[ Pobierz całość w formacie PDF ]
LICZNIKI - WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Licznik
jest to układ cyfrowy sekwencyjny, służący do zliczania i pamiętania liczby impul-
sów podawanych na jego wejście zliczające.
Liczniki dodające
(zliczające w przód, zliczające w górę) po każdym impulsie wejściowym
zwiększają
liczbę
pamiętaną
w liczniku o jeden.
Liczniki odejmujące
(zliczające w tył, zliczające w dół) zmniejszają
o jeden zawartość
licz-
nika.
W przypadku konieczności dodawania i odejmowania impulsów w jednym liczniku, są
uży-
wane tzw.
liczniki rewersyjne
(dwukierunkowe).
Podstawowym elementem liczników jest przerzutnik synchroniczny. Przykład użycia prze-
rzutnika w funkcji licznika
modulo 2 (dwójki liczącej)
ilustruje poniższy rysunek.
Układ z dwóch dwójek liczących zlicza impulsy wejściowe w trybie
mod4
.
Dwójka licząca - realizacja EWB 5.0c
Licznik mod. 4 - realizacja EWB 5.0c
1
W celu rozszerzenia
pojemności licznika
możemy połączyć go z innymi licznikami lub prze-
rzutnikami. Łączenie to możemy przeprowadzić w sposób
równoległy
lub
szeregowy
.
Przy połączeniu
szeregowym
sygnał zliczany jest doprowadzany do pierwszego licznika,
a wyjście pierwszego licznika ( o najwyższej wadze) łączymy z wejściem zliczającym dru-
giego licznika. Połączenie szeregowe ogranicza szybkość działania licznika (szeregowe połą-
czenie elementów będących źródłem opóźnienia). Pozbawione tej wady są liczniki połączone
równolegle
.
Połączenie
równoległe
polega na tym, że sygnał zliczany podawany jest jednocześnie do
pierwszego licznika i bramki AND, której wyjście podłączamy do wejścia drugiego licznika.
Oprócz impulsów zliczanych należy do bramki podłączyć
te wyjścia licznika pierwszego,
które po zliczeniu N-1 impulsów (gdzie N – pojemność
licznika pierwszego) mają
stan wyso-
ki. Dla licznika mod.10 będzie to 9 impulsów. Po ich zliczeniu stan licznika wynosi wiec
1001 i oba sygnały doprowadzone do wejść
bramki AND mają
poziom wysoki. Kolejny im-
puls przebiegu zliczanego (dziesiąty) zostanie zatem przepuszczony przez bramkę
AND.
Licznik następny zliczy więc jeden impuls. Bramka ponownie zablokuje przepuszczanie im-
pulsów do drugiego licznika, gdyż pierwszy licznik zostaje tym samym impulsem (zboczem
opadającym) wyzerowany. Zliczenie kolejnego impulsu przez drugi licznik nastąpi dopiero po
kolejnych dziesięciu impulsach wejściowych.
Sposoby wyzwalania przerzutników
2
SCALONE LICZNIKI ASYNCHRONICZNNE
1. Licznik UCY7490
1.1. Schemat wyprowadzeń nóżek
CKA
- wejście zegarowe licznika modulo 2
CKB
- wejście zegarowe licznika modulo 5
Q
D
,
Q
C
,
Q
B
,
Q
A
- wyjścia licznika
R
0
(1)
i
R
0(2)
- wejścia zerujące
R
9
(1)
i
R
9
(2)
- wejścia ustawiające
NC - wejście niepodłączone
1.2. Budowa i zasada działania
Układ ten składa się z czterech przerzutników: A, B, C, D typu Master-Slave, połączonych w
ten sposób, że tworzą one dwa liczniki:
- jeden zliczający modulo 2 (przerzutnik A)
- drugi zliczający modulo 5 (przerzutniki B, C, D).
Wyjście przerzutnika A nie jest połączone wewnętrznie z wejściem następnego przerzutnika.
Schemat logiczny licznika 7490
Licznik ma dwa bramkowe wejścia, z których jedno [wejścia
R
0
(1)
i
R
0(2)
] służy do ustawiania
licznika w stan 0, a drugie [wejścia
R
9
(1)
i
R
9
(2)
] służy do ustawiania licznika w stan 9 (1001).
3
1.3. Tabela funkcyjna
Wejście ustawiające
Wyjścia
R
0(1)
R
0(2)
R
9(1)
R
9(2)
D
Q
C
Q
B
Q
A
1
1
0
x
0
0
0
0
1
1
x
0
0
0
0
0
x
x
1
1
1
0
0
1
x
0
x
0
Liczenie
0
x
0
x
Liczenie
0
x
x
0
Liczenie
x
0
0
x
Liczenie
x - stan dowolny
1.4. Tabela stanów
Kod 8421
Kod 5421
Modulo 5
Stan wyjść licznika 7490
Stan wyjść licznika 7490
Stan wyjść licznika 7490
Q
D
Q
C
Q
B
Q
A
Q
A
Q
D
Q
C
Q
B
Q
D
Q
C
Q
B
LICZENIE
Stan wejść 7447
Stan wejść 7447
Stan wejść 7447
D
C
B
A
D
C
B
A
C
B
A
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
1
2
0
0
1
0
0
0
1
0
0
1
0
3
0
0
1
1
0
0
1
1
0
1
1
4
0
1
0
0
0
1
0
0
1
0
0
5
0
1
0
1
1
0
0
0
6
0
1
1
0
1
0
0
1
7
0
1
1
1
1
0
1
0
8
1
0
0
0
1
0
1
1
9
1
0
0
1
1
1
0
0
Impulsy zliczane przyło-
żone do wejścia CKA.
Wyjście
Q
A
licznika
połączone z wejściem
CKB licznika.
Impulsy zliczane przyło-
żone do wejścia CKB.
Wyjście
Q
D
licznika
połączone z wejściem
CKAlicznika.
Impulsy zliczane przyło-
żone do wejścia CKB.
1. Łącząc zewnętrznie wyjście
Q
A
pierwszego przerzutnika z wejściem CKB i podłączając
ciąg impulsów do wejścia CKA, uzyskuje się
licznik dziesiętny zliczający w kodzie 8421
2. Łącząc wyjście
Q
D
z wejściem A i podłączając ciąg impulsów do wejścia B, uzyskuje się
dzielnik częstotliwości przez 10
,
na wyjściu którego uzyskuje się przebieg w kształcie fali
prostokątnej o wypełnieniu ½.
4
Zliczanie w kodzie 8421
-
realizacja EWB 5.0c
Zliczanie w kodzie 5421 - realizacja EWB 5.0c
Licznik modulo 5
- realizacja EWB 5.0c
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]