[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MONITOR księgowego
nr
10
(230)
15.05.2013
dodatek nr 7
TEMAT na czasie
Marcin Gawlik
doradca podatkowy, ekspert w zakresie leasingu,
autor wielu publikacji z zakresu prawa podatkowego
Leasing w podatkach
– wybrane problemy
Rozdział I. Leasing operacyjny
........................................
4
1. Treść umowy zadecyduje o jej skutkach podatkowych ..................
4
1.1. Kiedy mamy do czynienia z leasingiem operacyjnym .................
4
1.2. Jakie są konsekwencje błędnego określenia minimalnego
normatywnego okresu amortyzacji ...............................
5
1.3. Nabycie przedmiotu leasingu po cenie niższej niż rynkowa ...........
6
1.4. Wartość początkową ustala leasingodawca ........................
8
1.5. Niższe opłaty dla kolejnego leasingobiorcy .........................
9
1.6. VAT należny i naliczony przy umowach leasingu operacyjnego ........
9
2. Traktowanie podatkowe rat leasingowych ............................
10
2.1. Kiedy zaliczyć do kosztów tzw. czynsz inicjalny .....................
10
2.2. Skutki podatkowe zawarcia umowy leasingu niespełniającej
ustawowych wymagań...........................................
13
2.3. Leasing użytkowania wieczystego w umowach zawartych
do 1 stycznia 2013 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
3. Skutki zakończenia umowy leasingu .................................
14
3.1. Skutki podatkowe wykupu przedmiotu leasingu przez
korzystającego ................................................
15
3.2. Sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy na rzecz
osoby trzeciej .................................................
17
3.3. Oddanie przedmiotu leasingu do dalszego używania
korzystającemu ................................................
17
3.4. Nie trzeba korygować kosztów w związku z przedterminowym
rozwiązaniem umowy leasingu ...................................
18
3.5. Wypowiedzenie i wygaśnięcie umowy leasingu .....................
18
15 maja 2013 r.
dodatek do MONITORA księgowego nr 10(230)
4. Cesja ............................................................
20
4.1. Cesja wierzytelności z tytułu leasingu .............................
20
4.2. Wstąpienie nowego podmiotu w prawa i obowiązki dotychczasowego
korzystającego ................................................
21
5. Szczególne problemy związane z leasingiem .........................
23
5.1. Leasing w specjalnej strefie ekonomicznej .........................
23
5.2. Leasing zwrotny ...............................................
23
5.3. Czy w związku z leasingiem samochodów osobowych należy prowadzić
ewidencję przebiegu pojazdu ....................................
24
5.4. Czy nieodliczony VAT zawarty w ratach leasingowych jest kosztem
podatkowym ..................................................
25
Rozdział II. Leasing finansowy
........................................
25
1. Zawarcie leasingu finansowego a VAT ................................
26
2. Traktowanie podatkowe rat leasingowych .............................
26
2.1. Opłata wstępna (czynsz inicjalny) .................................
28
2.2. Koszty wynikające z umowy leasingu niespełniającej ustawowych
wymagań .....................................................
28
3. Ustanie umowy leasingu ...........................................
29
3.1. Wykup przez korzystającego .....................................
29
3.2. Sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy przez finansującego
na rzecz osoby trzeciej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
3.3. Oddanie przedmiotu leasingu do dalszego używania
korzystającemu ................................................
30
4. VAT z faktury dokumentującej umowę leasingu finansowego samochodu
jako koszt ........................................................
30
5. Leasing finansowy a jednorazowy odpis amortyzacyjny ................
31
6. Indywidualna stawka amortyzacyjna w leasingu finansowym ............
32
Rozdział III. Leasing gruntów oraz leasing użytkowania wieczystego
– zmiany od 2013 r.
...................................................
33
Rozdział IV. Leasing konsumencki
.....................................
34
3
leasing w podatkach – wybrane problemy
>> leasing: operacyjny, finansowy, zwrotny, konsumencki, cesje, amortyzacja, VAT, koszty, wykup,
grunty, użytkowanie wieczyste
Leasing w podatkach – wybrane problemy
publikacja ta stanowi omówienie podatkowych typów leasingu. przedstawiamy wy-
bór problemów oraz wątpliwości związanych z tą tematyką wraz z ich rozwiązania-
mi. opracowanie zostało podzielone na trzy zasadnicze części tematyczne dotyczące
odpowiednio leasingu operacyjnego, leasingu f inansowego oraz leasingu gruntów
i prawa użytkowania wieczystego, czyli „podatkowych typów leasingu”. w ramach
każdego rozdziału poszczególne tematy są poparte przykładami, a tam, gdzie jest to
możliwe, przytoczono także interpretacje organów podatkowych lub wyroki sądów
administracyjnych. część pierwsza dotyczy leasingu operacyjnego. w częściach do-
tyczących leasingu f inansowego i leasingu gruntów (oraz prawa użytkowania wieczy-
stego gruntów) znajdują się tylko omówienia charakterystycznych dla nich zagad-
nień. dodatkowo na koniec omówiono specyf ikę tzw. leasingu konsumenckiego. nie
jest to odmienny podatkowo rodzaj leasingu. Jest to leasing na rzecz osób f izycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej (konsumentów).
warto zauważyć, że zapisy ustaw podatkowych dotyczące leasingu podlegały przez
wiele lat jedynie niewielkim zmianom. dopiero nowela z 2011 r., a zwłaszcza zmiany
obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. wprowadziły do regulacji leasingu podatkowe-
go istotne nowości. wśród nich wskazać należy przede wszystkim długo oczekiwa-
ną możliwość leasingowania prawa użytkowania wieczystego gruntów, możliwość
dokonywania cesji umów leasingu czy też wprowadzony od 2011 r. tzw. leasing
konsumencki.
Nawet umowa dzierżawy podatkowo może być leasingiem
Leasing to umowa nazwana tak w Kodeksie cywilnym, a także każda inna umowa, na mocy
której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo uży-
wania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej
dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub war-
tości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczyste-
go użytkowania gruntów (art. 23a pkt 1 updof, art. 17a pkt 1 updop).
Oznacza to, że podatkowymi umowami leasingu mogą być w istocie
także umowy, które wcale jako takie nie były przez strony planowane. Innymi słowy – podatni-
cy, zawierając umowę nazwaną np. dzierżawą, mogą niejako „niechcący” stworzyć podatko-
wą umowę leasingu. W takiej sytuacji po zakończeniu umowy jej strony miałyby prawo doko-
nać zbycia (i odpowiednio nabycia) przedmiotu leasingu po cenie niższej niż rynkowa, a więc
uzyskałyby uprawnienie nieprzysługujące co do zasady stronom umów najmu czy dzierżawy.
W obrocie gospodarczym można napotkać wiele rodzajów leasingu i różnorodne jego
klasyfikacje, bez względu jednak na faktyczną nazwę umowy leasingu przepisy podatkowe
wyróżniają tylko dwa jego rodzaje: leasing operacyjny oraz leasing finansowy (zwany także
kapitałowym, choć ustawy nie posługują się tym terminem).
Sprawdź definicję leasingu
w Encyklopedii księgowego
na
www.inforfk.pl
15 maja 2013 r.
dodatek do MONITORA księgowego nr 10(230)
4
leasing w podatkach – wybrane problemy
Rozdział I. Leasing operacyjny
1. Treść umowy zadecyduje o jej skutkach podatkowych
1.1. Kiedy mamy do czynienia z leasingiem operacyjnym
Od 1 stycznia 2013 r. leasingiem operacyjnym jest umowa, która:
została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% nor-
matywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające
odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne
i prawne bądź została zawarta na okres co najmniej 5 lat (przed 1 stycznia 2013 r. – 10 lat),
jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, lub w przy-
padku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej wy-
starczy, że umowa została zawarta na czas oznaczony,
suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada
co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych
(art. 17b ust. 1 updop i art. 23b ust. 1 updof).
Zobacz wideo-szkolenie
„Leasing – zmiany 2013”
na
www.inforfk.pl
Czasem jednak ten ostatni warunek jest łagodzony. I tak, suma opłat w sytuacji zawarcia
przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej
i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy ma odpowiadać co najmniej jego
wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu (zasada ta obowiązuje w sto-
sunku do umów zawartych od 1 stycznia 2013 r.).
Przykład
Spółka LEASMASTER zawarła w marcu 2013 r. jako leasingodawca umowę, na mocy
której oddała leasingobiorcy Sp. z o.o. do używania i pobierania pożytków budynek
biurowy na okres 7 lat. Jednocześnie z tym samym kontrahentem podpisano umowę
leasingu urządzenia do eksploatacji otworów wiertniczych na okres 40 miesięcy. W obu
przypadkach suma ustalonych opłat była większa niż wartość początkowa przedmiotu
leasingu. Jednak tylko w pierwszym przypadku możemy mówić o umowie leasingu opera-
cyjnego w podatkowym sensie (czas trwania umowy jest dłuższy niż 5 lat wymagane dla
nieruchomości). Umowa leasingu urządzenia została zawarta na zbyt krótki okres (40%
normatywnego okresu amortyzacji w przypadku urządzenia technicznego, dla którego
stawka z Wykazu to 10%, wynosi co najmniej 4 lata). Skutki takiej umowy zostaną ocenio-
ne według przepisów właściwych dla najmu i dzierżawy – o czym piszemy dalej.
Z przedstawionej definicji wynika, że umowy leasingu mogą dotyczyć tylko takich środ-
ków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają amortyzacji. Przy czym
warunek ten dotyczy konkretnie amortyzacji podatkowej. Oznacza, to że np. pies stróżujący
nie może być przedmiotem leasingu (jakkolwiek inwentarz żywy podlega amortyzacji zgod-
nie z ustawą o rachunkowości, to jednak nie podlega amortyzacji podatkowej). Przedmio-
tem leasingu nie mogą być także np. dzieła sztuki czy eksponaty muzealne, które również
www.mk.infor.pl
5
leasing w podatkach – wybrane problemy
nie podlegają amortyzacji podatkowej (art. 16c updop oraz art. 22c updof). Skutki zawarcia
umowy niespełniającej ustawowych wymogów dla leasingu przedstawiamy w dalszej części
opracowania.
Warto obliczyć, czy suma opłat odpowiada wartości początkowej. Należy pamiętać,
że jeśli w umowie leasingu została określona cena, po której korzystający ma prawo nabyć
przedmiot umowy po zakończeniu podstawowego okresu tej umowy, cenę tę uwzględnia
się w sumie ustalonych opłat. Do sumy opłat nie zaliczymy natomiast:
płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, jeżeli są one wyodrębnione
z opłat leasingowych,
podatków, w których obowiązek podatkowy ciąży na finansującym z tytułu własności lub
posiadania środków trwałych, będących przedmiotem umowy leasingu, oraz składek na
ubezpieczenie tych środków trwałych, jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający
będzie ponosił ciężar tych podatków i składek niezależnie od opłat za używanie, a także
kaucji określonej w umowie leasingu wpłaconej finansującemu przez korzystającego
(art. 17j updop, art. 23j updof).
Przykład
Spółka X-COMPER zawarła w 2013 r. na okres 5 lat umowę leasingu budynku biurowego
o wartości 1 000 000 zł. X-COMPER ponosi z jej tytułu następujące koszty (rocznie):
1) rata leasingowa – 140 000 zł,
2) opłata administracyjna – 10 000 zł,
3) podatek od nieruchomości – 20 000 zł,
4) kaucja na zabezpieczenie opcji nabycia przedmiotu leasingu – 40 000 zł.
Cena końcowa (cena wykupu) budynku została ustalona na kwotę 200 000 zł.
Czas trwania umowy spełnia wymagania do uznania jej za umowę leasingu operacyjnego,
jednak po wyłączeniu z sumy opłat kaucji oraz podatku (koszty nr 3, 4) okazuje się, że
suma ta będzie niższa niż wartość początkowa przedmiotu leasingu, wg wyliczenia:
5 × 140 000 zł (suma rat leasingowych za 5 lat) + 5 × 10 000 zł (opłata adm. za 5 lat) +
+ 200 000 zł (cena wykupu) = 950 000 zł.
Oznacza, to, że w przedstawionym przykładzie nie mamy do czynienia z umową leasingu
w rozumieniu prawa podatkowego.
Oznaczałoby to, że po zakończeniu umowy X-COMPER nie nabędzie prawa do nabycia
budynku po cenie 200 000 zł. Umowa ta wymagałaby zatem zmiany, przez podwyższenie
ceny wykupu np. na 260 000 zł, co pozwoliłoby zachować ustawowe wymogi (suma opłat
wynosiłaby wówczas 1 010 000 zł).
1.2. Jakie są konsekwencje błędnego określenia minimalnego normatywnego
okresu amortyzacji
Pojęcie to znajduje zastosowanie tylko i wyłącznie przy umowie leasingu operacyj-
nego. Normatywny okres amortyzacji to – najprościej – czas potrzebny do tego, aby
15 maja 2013 r.
dodatek do MONITORA księgowego nr 10(230)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]