[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MATERIA¸Y BUDOWLANE
n
MAJSTERKOWANIE
WYSTRÓJ WN¢TRZ
n
OGRODNICTWO
¸àczenie
metali
lutownicà
elektrycznà
JAK SAMEMU WYKONAå !
1
Rodzaje lutowania
Lutownica elektryczna umo˝liwia ∏àczenie metalowych elementów,
lutem tzw. mi´kkim (w temp. roboczej max. do 450°C) nie nara˝o-
nych na du˝e obcià˝enia.
Jest przydatna w nast´pujàcych dziedzinach: elektronika (naprawa odbior-
ników radiowych, naprawa sprz´tu hi-fi itp.), modelarstwo, prace
dekarskie. Lutownicà elektrycznà mo˝na te˝ wypalaç wzory na drewnie.
2
Narz´dzia
NARZ¢DZIA
lutownica transformatowa
kolba lutownicza
groty (koƒcówki)
taÊma do wch∏aniania
starego lutu
spoiwo
kostka
salmiaku
Groty (wymienne koƒcówki)
Lutownice wyposa˝one sà w wy-
mienne groty, dostosowane do
ró˝nych rodzajów prac (im cieƒ-
sza koƒcówka grotu, tym bardziej
precyzyjne mo˝e byç lutowanie):
– grot prosty: przeznaczony do
drobnych napraw sprz´tu elek-
trycznego i przedmiotów z ocyn-
kowanej blachy.
– grot zakrzywiony: do lutowa-
nia elementów sprz´tu elek-
trycznego oraz odbiorników ra-
diowych i telewizyjnych.
– grot cienki i zakrzywiony: do
lutowania elementów sprz´tu
elektronicznego.
Spoiwo (lut, lutowie)
Spoiwo, to najcz´Êciej stop cy-
ny i innego metalu. Do lutowa-
nia elementów sprz´tu elek-
trycznego nale˝y u˝ywaç stopu
o 40% zawartoÊci cyny. Do lu-
towania elementów z ocynko-
wanej blachy (rynny, naczynia
kuchenne) nale˝y u˝ywaç sto-
pu o 60% zawartoÊci cyny.
Topnik
Kalafonie i pasty lutownicze, u∏a-
twiajàce po∏àczenie spiwa z ∏à-
czonymi metalami. Zwi´kszajà
wytrzyma∏oÊç lutu i zapobiegajà
utlenianiu miejsca po∏àczenia.
TaÊma do wch∏aniania lutu
TaÊma (splotka), która u∏atwia
usuni´cie starego lutu.
Kostka salmiaku
Przeznaczona jest do czyszcze-
nia grotów lutownicy elektrycz-
nej, co przed∏u˝a ich trwa∏oÊç.
Lutownice
Lutownice wolno nagrzewajàce si´
(kolby lutownicze) sà cz´Êciej spo-
tykane. Nagrzewajà si´ w ciàgu kil-
ku minut. Najcz´Êciej u˝ywa si´ lu-
townic o mocy 30-70 W.
Lutownice szybko nagrzewajàce si´
(transformatorowe) sà gotowe do
pracy w ciàgu kilku sekund, dzi´ki
czemu zmniejsza si´ ryzyko prze-
grzania elementów sprz´tu elektro-
nicznego. Najcz´Êciej u˝ywa si´ lu-
townic o mocy 100 W.
3
Lutowanie cynà
1
OczyÊciç powierzchnie do
czystego metalu, wyg∏adziç
pilnikiem, wyczyÊciç drucianà
szczoteczkà i usunàç opi∏ki
z elementów przeznaczonych
do lutowania.
1
2
Rozprowadziç nieco topnika
w miejscu lutowania; zabez-
pieczy on metal przed utle-
nianiem podczas lutowania.
2
3
Wst´pnie ogrzaç elementy
przeznaczone do lutowania.
Drut lutu powinien topiç si´ po
zetkni´ciu z lutowanym ele-
mentem, a nie z gro-
tem lutownicy.
3
4
Po ostygni´ciu lutu usunàç
jego nadmiar pilnikiem lub
papierem Êciernym.
4
4
Lutowanie elementów
z blachy ocynkowanej
1
Z∏àczyç oba elementy przezna-
czone do lutowania „na wpust”.
Dok∏adnie wyg∏adziç w∏ókninà
czyszczàcà lub papierem Êcier-
nym wewn´trznà i zewn´trznà
cz´Êç materia∏u. Usunàç kurz.
2
P´dzelkiem rozprowadziç top-
nik na elementach przezna-
czonych do lutowania.
3
Nagrzaç lutownic´. Grot na-
le˝y wycieraç o kostk´ sal-
miaku.
4
Unieruchomiç w imadle cz´-
Êci przeznaczone do lutowa-
nia. Przy∏o˝yç lut tak, aby po
rozgrzaniu elementów prze-
znaczonych do ∏àczenia spo-
iwo wp∏yn´∏o pomi´dzy ∏à-
czone elementy.
Pozostawiç do ostygni´cia.
5
Lutowanie elementów
sprz´tu elektrycznego
RADY
Typ lutownicy powinien byç odpowiedni do rodzaju lutowa-
nia: do ∏àczenia elementów sprz´tu elektrycznego i elektro-
nicznego nale˝y u˝ywaç lutownicy o niewielkiej mocy i o cien-
kiej koƒcówce.
Osoba poczàtkujàca powinna, przed przystàpieniem do
w∏aÊciwego lutowania, potrenowaç na starym obwodzie
drukowanym.
Czas nagrzewania obwodu drukowanego powinien byç jak
najkrótszy, zmniejsza to ryzyko jego uszkodzenia.
Nale˝y u˝ywaç jak najmniej lutu: nadmiar lutu mo˝e byç
przyczynà przerwy w obwodzie i zwarcia.
Do lutowania elementów elektrycznych i elektronicznych
najlepiej jest u˝ywaç spoiwo z topnikiem.
Odlutowywanie zu˝ytych
elementów
Rozgrzaç stary lut koƒcówkà
grota. W momencie, w którym
lut zacznie si´ topiç i stanie si´
b∏yszczàcy, nale˝y przy∏o˝yç
do niego specjalnà taÊm´
(splotk´), która wch∏onie go.
UnieÊç taÊm´ z lutem.
Przy odlutowywaniu starych lu-
tów bardzo pomocnym narz´-
dziem jest odsysacz cyny, który
zasysa rozgrzany lut przezna-
czony do usuni´cia.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]