[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Politechnika Gdaıska
Wydziaþ ZarzĢdzania i Ekonomii
Zakþad Towaroznawstwa
Z
T
Laboratorium z towaroznawstwa
wybranych artykuþw spoŇywczych
i nieŇywnoĻciowych
Praca zbiorowa pod redakcjĢ Marii Szpakowskiej
Autorzy:
Aneta Magnuszewska
Ewa Marjaıska
ElŇbieta Pþocharska-Jankowska
Maria Szpakowska
Wojciech Szpakowski
Jakub Szwacki
Recenzent
Maria ĺmiechowska
Akademia Morska w Gdyni
Skrypt jest przeznaczony dla studentw wszystkich kierunkw Wydziaþu
ZarzĢdzania i Ekonomii Politechniki Gdaıskiej
Wydanie drugie rozszerzone
Gdaısk 2007
ISBN 9788388617683
Spis tre
Ä»
ci
Wprowadzenie………………………………………………………........... 3
Zasady pracy w laboratorium Zakładu Towaroznawstwa………………….
Maria Szpakowska
4
W1. Sposoby przedstawiania wyników pomiarów i obserwacji...................
Wojciech Szpakowski
6
W2. Analiza bł
ħ
dów pomiarów wielko
Ä»
ci fizycznych..................................
Wojciech Szpakowski
19
1. Badanie wybranych wła
Ä»
ciwo
Ä»
ci fizykochemicznych niektórych metali,
stopów i kamieni szlachetnych……………………………………………..
Wojciech Szpakowski
27
2. Badanie odczynu i kwasowo
Ä»
ci gleby.......................................................
Maria Szpakowska
36
3. Okre
Ä»
lanie zawarto
Ä»
ci wody w wybranych produktach tłuszczowych ....
Maria Szpakowska
46
4. Ocena jako
Ä»
ci wybranych produktów przemysłu fermentacyjnego..........
Maria Szpakowska
56
5. Badania jako
Ä»
ciowe mleka oraz niektórych jego wła
Ä»
ciwo
Ä»
ci fizyko-
chemicznych ………………………………………………………...
Maria Szpakowska
71
6. Opakowania papierowe, ocena jako
Ä»
ci i klasyfikacja wytworów papier-
niczych................................................................................................
Maria Szpakowska
80
7. Analiza
Ä»
wie
Ň
o
Ä»
ci jaj spo
Ň
ywczych..........................................................
Jakub Szwacki, Ewa Marja
ı
ska
90
8. Badania fizykochemiczne oraz ocena organoleptyczna pieczywa............
El
Ň
bieta Płocharska – Jankowska, Ewa Marja
ı
ska
101
9. Oznaczanie naturalnych barwników ro
Ä»
linnych w wybranych produk-
tach spo
Ň
ywczych..............................................................................
Aneta Magnuszewska
110
2
W p r o w a d z e n i e
Niniejszy skrypt zawiera opracowane i prowadzone w Zakładzie Towa-
roznawstwa
Ä™
wiczenia laboratoryjne dotycz
Ä¢
ce bada
ı
jako
Ä»
ci wybranych pro-
duktów spo
Ň
ywczych i przemysłowych, zasady pracy w laboratorium, opraco-
wanie wyników pomiarów, analiz
ħ
ich bł
ħ
dów wraz z przeliczaniem jednostek.
Wykonanie ka
Ň
dego
Ä™
wiczenia zaplanowano w regulaminowym czasie
dwóch godzin.
Ę
wiczenia zostały poł
Ä¢
czone w grupy trzech
Ä™
wicze
ı
. Przed
rozpocz
ħ
ciem wykonania
Ä™
wicze
ı
z danej grupy nale
Ň
y zaliczy
Ä™
kolokwium
z podstawowych wiadomo
Ä»
ci teoretycznych.
Opisy
Ä™
wicze
ı
zostały ujednolicone. Ka
Ň
de
Ä™
wiczenie po tytule ma
sprecyzowany cel. Cz
ħĻę
eksperymentalna poprzedzona jest obszernym wpro-
wadzeniem teoretycznym. Opis
Ä™
wiczenia zako
ı
czony jest wytycznymi doty-
cz
Ä¢
cymi opracowania wyników. Wiadomo
Ä»
ci teoretyczne znajduj
Ä¢
ce si
ħ
w opracowanym
Ä™
wiczeniu stanowi
Ä¢
wystarczaj
Ä¢
c
Ä¢
wiedz
ħ
potrzebn
Ä¢
do zali-
czenia kolokwium. Podana na ko
ı
cu ka
Ň
dego
Ä™
wiczenia literatura pozwala na
rozszerzenie tej wiedzy.
Mam nadziej
ħ
,
Ň
e skrypt ten b
ħ
dzie pomocny studentom Wydziału Eko-
nomii i Zarz
Ä¢
dzania w opracowaniu podstawowej techniki eksperymentalnej
oraz wiedzy w zakresie bada
ı
jako
Ä»
ciowych niektórych towarów. Zawarte
w nim wiadomo
Ä»
ci mog
Ä¢
by
Ä™
równie
Ň
bardzo przydatne potencjalnym konsu-
mentom.
3
Z a s a d y p r a c y w l a b o r a t o r i u m
Z a k Å‚ a d u T o w a r o z n a w s t w a
Wykonywanie
Ä™
wicze
ı
laboratoryjnych w Zakładzie Towaroznawstwa
wymaga szczególnej koncentracji ze wzgl
ħ
du na posługiwanie si
ħ
rozpuszczal-
nikami palnymi, kruchym szkłem laboratoryjnym oraz u
Ň
ywaniem aparatury
elektrycznej. Traktowanie niedbale spraw bezpiecze
ı
stwa mo
Ň
e prowadzi
Ä™
do
wypadku lub uszkodzenia sprz
ħ
tu. Mog
Ä¢
wyst
Ä¢
pi
Ä™
oparzenia termiczne, zatru-
cia chemiczne, drobne zranienia, pora
Ň
enia pr
Ä¢
dem elektrycznym, a nawet po-
Ň
ar.
Studenci przed przyst
Ä¢
pieniem do wykonywania
Ä™
wicze
ı
laboratoryj-
nych, na zaj
ħ
ciach wprowadzaj
Ä¢
cych, s
Ä¢
powiadomieni o ewentualnych zagro-
Ň
eniach. Opracowano
regulamin
przebywania w laboratorium Zakładu Towa-
roznawstwa, którego przestrzeganie jest wymagane od studenta wykonuj
Ä¢
cego
Ä™
wiczenie laboratoryjne. Regulamin odczytany jest na zaj
ħ
ciach wprowadzaj
Ä¢
-
cych do laboratorium i jest wywieszony w gablotce Zakładu Towaroznawstwa.
Poni
Ň
ej zostan
Ä¢
pokrótce omówione najcz
ħĻ
ciej wyst
ħ
puj
Ä¢
ce w labora-
torium towaroznawstwa zagro
Ň
enia, zabezpieczenie przed nimi, oraz zasady
udzielania pierwszej pomocy.
Pora
Ň
enie pr
Ä¢
dem elektrycznym
wyst
ħ
puje najcz
ħĻ
ciej na skutek do-
tkni
ħ
cia cz
ħĻ
ci urz
Ä¢
dze
ı
znajduj
Ä¢
cych si
ħ
pod napi
ħ
ciem wskutek uszkodzenia
izolacji. Skutki pora
Ň
enia pr
Ä¢
dem zale
ŇĢ
od nat
ħŇ
enia pr
Ä¢
du oraz drogi prze-
pływaj
Ä¢
cego pr
Ä¢
du. Przy cz
ħ
stotliwo
Ä»
ci 50Hz niebezpieczny jest przepływ pr
Ä¢
-
du o nat
ħŇ
eniu powy
Ň
ej 20mA. Przy wi
ħ
kszych cz
ħ
stotliwo
Ä»
ciach zakres nat
ħ
-
Ň
e
ı
pr
Ä¢
dów
Ä»
miertelnych przesuwa si
ħ
w stron
ħ
wi
ħ
kszych pr
Ä¢
dów. Nat
ħŇ
enie
pr
Ä¢
du powoduj
Ä¢
ce bezwzgl
ħ
dnie
Ä»
mier
Ä™
wynosi od 0,08A do 1A, je
Ä»
li serce
znajduje si
ħ
na drodze przepływu pr
Ä¢
du.
Zabezpieczenia przed pora
Ň
eniem to uziemienia ochronne aparatury
oraz zerowanie. Nale
Ň
y zwróci
Ä™
szczególn
Ä¢
uwag
ħ
, aby wszystkie odbiorniki
energii elektrycznej były uziemione.
W przypadku pora
Ň
enia pr
Ä¢
dem elektrycznym nale
Ň
y wył
Ä¢
czy
Ä™
główny
wył
Ä¢
cznik pr
Ä¢
du znajduj
Ä¢
cy si
ħ
na tablicy rozdzielczej w sali wykładowej, któ-
ra odcina dopływ pr
Ä¢
du do całego Zakładu (poza urz
Ä¢
dzeniami chłodniczymi).
Pozwoli to na uwolnienie pora
Ň
onego spod działania pr
Ä¢
du. Je
Ä»
li wyst
Ä¢
pi za-
trzymanie oddychania lub zwolniona czynno
Ļę
serca nale
Ň
y udzieli
Ä™
poszko-
dowanemu pierwszej pomocy (sztuczne oddychanie, masa
Ň
serca). Osob
ħ
po-
szkodowan
Ä¢
nale
Ň
y natychmiast przewie
Å…Ä™
do szpitala lub te
Ň
wezwa
Ä™
pogo-
towie ratunkowe.
4
Zatrucia i oparzenia
chemiczne mog
Ä¢
wyst
Ä¢
pi
Ä™
gdy trucizna dostanie
si
ħ
do organizmu ludzkiego drog
Ä¢
oddechow
Ä¢
, przez skór
ħ
lub przewodem po-
karmowym. St
Ä¢
d do prac ze st
ħŇ
onymi kwasami lub rozpuszczalnikami truj
Ä¢
-
cymi nale
Ň
y zakłada
Ä™
r
ħ
kawice ochronne, okulary ochronne i czynno
Ä»
ci wyko-
nywa
Ä™
pod wyci
Ä¢
giem. Nie wolno wci
Ä¢
ga
Ä™
ustami do pipet cieczy
Ň
r
Ä¢
cych
i rozpuszczalników organicznych. Do tego celu stosuje si
ħ
pompki tłokowe,
gruszki lub pipetowniki w formie strzykawek.
Skutki oparze
ı
chemicznych
niweluje si
ħ
długotrwałym płukaniem
wod
Ä¢
miejsc poparzonych. W przypadku oparze
ı
skóry kwasami miejsce to
nale
Ň
y spłuka
Ä™
kilkuprocentowym roztworem kwa
Ä»
nego w
ħ
glanu sodu, za
Ä»
oparzenie Å‚ugami potraktowa
Ä™
3% roztworem kwasu octowego.
Pierwsza pomoc w zatruciach
polega na dostarczeniu choremu
Ä»
wie-
Ň
ego powietrza (otwarcie okna) i wezwaniu lekarza. Je
Ä»
li zatrucia dostan
Ä¢
si
ħ
do organizmu drog
Ä¢
pokarmow
Ä¢
nale
Ň
y zastosowa
Ä™
Ä»
rodek wymiotny (np. cie-
pła woda z sol
Ä¢
, mydliny).
ĺ
rodki wymiotne stosuje si
ħ
w przypadku zatrucia
rt
ħ
ci
Ä¢
lub jej zwi
Ä¢
zkami, bromem lub alkoholem. W przypadku zatrucia kwa-
sami lub zasadami nie stosuje si
ħ
takich
Ä»
rodków. Podaje si
ħ
mleko lub białko
z jajka.
ĺ
rodki te dotycz
Ä¢
tak
Ň
e zatru
Ä™
alkoholem, przy czym dodatkowo mo
Ň
-
na podawa
Ä™
roztwór rozcie
ı
czony (0,5g) kwa
Ä»
nego w
ħ
glanu sodu (popularny
produkt handlowy pod nazw
Ä¢
soda oczyszczona).
Po
Ň
ar
w laboratorium mo
Ň
e powsta
Ä™
przy nieostro
Ň
nym obchodzeniu
si
ħ
z lotnymi, łatwo palnymi substancjami w szczególno
Ä»
ci przy podgrzewaniu
na palniku gazowym. To zagro
Ň
enie w laboratorium Zakładu Towaroznawstwa
nie istnieje ze wzgl
ħ
du na brak gazu oraz u
Ň
ywanie małych ilo
Ä»
ci takich sub-
stancji w trakcie
Ä™
wicze
ı
laboratoryjnych. Gdyby jednak wyst
Ä¢
pił po
Ň
ar nale
Ň
y
go zlokalizowa
Ä™
i zdusi
Ä™
za pomoc
Ä¢
koca przeciwpo
Ň
arowego lub zgasi
Ä™
ga-
Ä»
nic
Ä¢
Ä»
niegow
Ä¢
. Jest to butla z ciekłym dwutlenkiem w
ħ
gla pomalowana na
kolor czerwony, która znajduje si
ħ
w centralnym miejscu laboratorium.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]