[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Politechnika Gdaıska
Wydziaþ ZarzĢdzania i Ekonomii
Zakþad Towaroznawstwa
Z
T
Laboratorium z towaroznawstwa
wybranych artykuþw spoŇywczych
i nieŇywnoĻciowych
Praca zbiorowa pod redakcjĢ Marii Szpakowskiej
Autorzy:
Aneta Magnuszewska
Ewa Marjaıska
ElŇbieta Pþocharska-Jankowska
Maria Szpakowska
Wojciech Szpakowski
Jakub Szwacki
Recenzent
Maria ĺmiechowska
Akademia Morska w Gdyni
Skrypt jest przeznaczony dla studentw wszystkich kierunkw Wydziaþu
ZarzĢdzania i Ekonomii Politechniki Gdaıskiej
Wydanie drugie rozszerzone
Gdaısk 2007
ISBN 9788388617683
Spis tre
Ļ
ci
Wprowadzenie………………………………………………………........... 3
Zasady pracy w laboratorium Zakładu Towaroznawstwa………………….
Maria Szpakowska
4
W1. Sposoby przedstawiania wyników pomiarów i obserwacji...................
Wojciech Szpakowski
6
W2. Analiza bł
ħ
dów pomiarów wielko
Ļ
ci fizycznych..................................
Wojciech Szpakowski
19
1. Badanie wybranych wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci fizykochemicznych niektórych metali,
stopów i kamieni szlachetnych……………………………………………..
Wojciech Szpakowski
27
2. Badanie odczynu i kwasowo
Ļ
ci gleby.......................................................
Maria Szpakowska
36
3. Okre
Ļ
lanie zawarto
Ļ
ci wody w wybranych produktach tłuszczowych ....
Maria Szpakowska
46
4. Ocena jako
Ļ
ci wybranych produktów przemysłu fermentacyjnego..........
Maria Szpakowska
56
5. Badania jako
Ļ
ciowe mleka oraz niektórych jego wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci fizyko-
chemicznych ………………………………………………………...
Maria Szpakowska
71
6. Opakowania papierowe, ocena jako
Ļ
ci i klasyfikacja wytworów papier-
niczych................................................................................................
Maria Szpakowska
80
7. Analiza
Ļ
wie
Ň
o
Ļ
ci jaj spo
Ň
ywczych..........................................................
Jakub Szwacki, Ewa Marja
ı
ska
90
8. Badania fizykochemiczne oraz ocena organoleptyczna pieczywa............
El
Ň
bieta Płocharska – Jankowska, Ewa Marja
ı
ska
101
9. Oznaczanie naturalnych barwników ro
Ļ
linnych w wybranych produk-
tach spo
Ň
ywczych..............................................................................
Aneta Magnuszewska
110
2
W p r o w a d z e n i e
Niniejszy skrypt zawiera opracowane i prowadzone w Zakładzie Towa-
roznawstwa
ę
wiczenia laboratoryjne dotycz
Ģ
ce bada
ı
jako
Ļ
ci wybranych pro-
duktów spo
Ň
ywczych i przemysłowych, zasady pracy w laboratorium, opraco-
wanie wyników pomiarów, analiz
ħ
ich bł
ħ
dów wraz z przeliczaniem jednostek.
Wykonanie ka
Ň
dego
ę
wiczenia zaplanowano w regulaminowym czasie
dwóch godzin.
Ę
wiczenia zostały poł
Ģ
czone w grupy trzech
ę
wicze
ı
. Przed
rozpocz
ħ
ciem wykonania
ę
wicze
ı
z danej grupy nale
Ň
y zaliczy
ę
kolokwium
z podstawowych wiadomo
Ļ
ci teoretycznych.
Opisy
ę
wicze
ı
zostały ujednolicone. Ka
Ň
de
ę
wiczenie po tytule ma
sprecyzowany cel. Cz
ħĻę
eksperymentalna poprzedzona jest obszernym wpro-
wadzeniem teoretycznym. Opis
ę
wiczenia zako
ı
czony jest wytycznymi doty-
cz
Ģ
cymi opracowania wyników. Wiadomo
Ļ
ci teoretyczne znajduj
Ģ
ce si
ħ
w opracowanym
ę
wiczeniu stanowi
Ģ
wystarczaj
Ģ
c
Ģ
wiedz
ħ
potrzebn
Ģ
do zali-
czenia kolokwium. Podana na ko
ı
cu ka
Ň
dego
ę
wiczenia literatura pozwala na
rozszerzenie tej wiedzy.
Mam nadziej
ħ
,
Ň
e skrypt ten b
ħ
dzie pomocny studentom Wydziału Eko-
nomii i Zarz
Ģ
dzania w opracowaniu podstawowej techniki eksperymentalnej
oraz wiedzy w zakresie bada
ı
jako
Ļ
ciowych niektórych towarów. Zawarte
w nim wiadomo
Ļ
ci mog
Ģ
by
ę
równie
Ň
bardzo przydatne potencjalnym konsu-
mentom.
3
Z a s a d y p r a c y w l a b o r a t o r i u m
Z a k ł a d u T o w a r o z n a w s t w a
Wykonywanie
ę
wicze
ı
laboratoryjnych w Zakładzie Towaroznawstwa
wymaga szczególnej koncentracji ze wzgl
ħ
du na posługiwanie si
ħ
rozpuszczal-
nikami palnymi, kruchym szkłem laboratoryjnym oraz u
Ň
ywaniem aparatury
elektrycznej. Traktowanie niedbale spraw bezpiecze
ı
stwa mo
Ň
e prowadzi
ę
do
wypadku lub uszkodzenia sprz
ħ
tu. Mog
Ģ
wyst
Ģ
pi
ę
oparzenia termiczne, zatru-
cia chemiczne, drobne zranienia, pora
Ň
enia pr
Ģ
dem elektrycznym, a nawet po-
Ň
ar.
Studenci przed przyst
Ģ
pieniem do wykonywania
ę
wicze
ı
laboratoryj-
nych, na zaj
ħ
ciach wprowadzaj
Ģ
cych, s
Ģ
powiadomieni o ewentualnych zagro-
Ň
eniach. Opracowano
regulamin
przebywania w laboratorium Zakładu Towa-
roznawstwa, którego przestrzeganie jest wymagane od studenta wykonuj
Ģ
cego
ę
wiczenie laboratoryjne. Regulamin odczytany jest na zaj
ħ
ciach wprowadzaj
Ģ
-
cych do laboratorium i jest wywieszony w gablotce Zakładu Towaroznawstwa.
Poni
Ň
ej zostan
Ģ
pokrótce omówione najcz
ħĻ
ciej wyst
ħ
puj
Ģ
ce w labora-
torium towaroznawstwa zagro
Ň
enia, zabezpieczenie przed nimi, oraz zasady
udzielania pierwszej pomocy.
Pora
Ň
enie pr
Ģ
dem elektrycznym
wyst
ħ
puje najcz
ħĻ
ciej na skutek do-
tkni
ħ
cia cz
ħĻ
ci urz
Ģ
dze
ı
znajduj
Ģ
cych si
ħ
pod napi
ħ
ciem wskutek uszkodzenia
izolacji. Skutki pora
Ň
enia pr
Ģ
dem zale
ŇĢ
od nat
ħŇ
enia pr
Ģ
du oraz drogi prze-
pływaj
Ģ
cego pr
Ģ
du. Przy cz
ħ
stotliwo
Ļ
ci 50Hz niebezpieczny jest przepływ pr
Ģ
-
du o nat
ħŇ
eniu powy
Ň
ej 20mA. Przy wi
ħ
kszych cz
ħ
stotliwo
Ļ
ciach zakres nat
ħ
-
Ň
e
ı
pr
Ģ
dów
Ļ
miertelnych przesuwa si
ħ
w stron
ħ
wi
ħ
kszych pr
Ģ
dów. Nat
ħŇ
enie
pr
Ģ
du powoduj
Ģ
ce bezwzgl
ħ
dnie
Ļ
mier
ę
wynosi od 0,08A do 1A, je
Ļ
li serce
znajduje si
ħ
na drodze przepływu pr
Ģ
du.
Zabezpieczenia przed pora
Ň
eniem to uziemienia ochronne aparatury
oraz zerowanie. Nale
Ň
y zwróci
ę
szczególn
Ģ
uwag
ħ
, aby wszystkie odbiorniki
energii elektrycznej były uziemione.
W przypadku pora
Ň
enia pr
Ģ
dem elektrycznym nale
Ň
y wył
Ģ
czy
ę
główny
wył
Ģ
cznik pr
Ģ
du znajduj
Ģ
cy si
ħ
na tablicy rozdzielczej w sali wykładowej, któ-
ra odcina dopływ pr
Ģ
du do całego Zakładu (poza urz
Ģ
dzeniami chłodniczymi).
Pozwoli to na uwolnienie pora
Ň
onego spod działania pr
Ģ
du. Je
Ļ
li wyst
Ģ
pi za-
trzymanie oddychania lub zwolniona czynno
Ļę
serca nale
Ň
y udzieli
ę
poszko-
dowanemu pierwszej pomocy (sztuczne oddychanie, masa
Ň
serca). Osob
ħ
po-
szkodowan
Ģ
nale
Ň
y natychmiast przewie
Ņę
do szpitala lub te
Ň
wezwa
ę
pogo-
towie ratunkowe.
4
Zatrucia i oparzenia
chemiczne mog
Ģ
wyst
Ģ
pi
ę
gdy trucizna dostanie
si
ħ
do organizmu ludzkiego drog
Ģ
oddechow
Ģ
, przez skór
ħ
lub przewodem po-
karmowym. St
Ģ
d do prac ze st
ħŇ
onymi kwasami lub rozpuszczalnikami truj
Ģ
-
cymi nale
Ň
y zakłada
ę
r
ħ
kawice ochronne, okulary ochronne i czynno
Ļ
ci wyko-
nywa
ę
pod wyci
Ģ
giem. Nie wolno wci
Ģ
ga
ę
ustami do pipet cieczy
Ň
r
Ģ
cych
i rozpuszczalników organicznych. Do tego celu stosuje si
ħ
pompki tłokowe,
gruszki lub pipetowniki w formie strzykawek.
Skutki oparze
ı
chemicznych
niweluje si
ħ
długotrwałym płukaniem
wod
Ģ
miejsc poparzonych. W przypadku oparze
ı
skóry kwasami miejsce to
nale
Ň
y spłuka
ę
kilkuprocentowym roztworem kwa
Ļ
nego w
ħ
glanu sodu, za
Ļ
oparzenie ługami potraktowa
ę
3% roztworem kwasu octowego.
Pierwsza pomoc w zatruciach
polega na dostarczeniu choremu
Ļ
wie-
Ň
ego powietrza (otwarcie okna) i wezwaniu lekarza. Je
Ļ
li zatrucia dostan
Ģ
si
ħ
do organizmu drog
Ģ
pokarmow
Ģ
nale
Ň
y zastosowa
ę
Ļ
rodek wymiotny (np. cie-
pła woda z sol
Ģ
, mydliny).
ĺ
rodki wymiotne stosuje si
ħ
w przypadku zatrucia
rt
ħ
ci
Ģ
lub jej zwi
Ģ
zkami, bromem lub alkoholem. W przypadku zatrucia kwa-
sami lub zasadami nie stosuje si
ħ
takich
Ļ
rodków. Podaje si
ħ
mleko lub białko
z jajka.
ĺ
rodki te dotycz
Ģ
tak
Ň
e zatru
ę
alkoholem, przy czym dodatkowo mo
Ň
-
na podawa
ę
roztwór rozcie
ı
czony (0,5g) kwa
Ļ
nego w
ħ
glanu sodu (popularny
produkt handlowy pod nazw
Ģ
soda oczyszczona).
Po
Ň
ar
w laboratorium mo
Ň
e powsta
ę
przy nieostro
Ň
nym obchodzeniu
si
ħ
z lotnymi, łatwo palnymi substancjami w szczególno
Ļ
ci przy podgrzewaniu
na palniku gazowym. To zagro
Ň
enie w laboratorium Zakładu Towaroznawstwa
nie istnieje ze wzgl
ħ
du na brak gazu oraz u
Ň
ywanie małych ilo
Ļ
ci takich sub-
stancji w trakcie
ę
wicze
ı
laboratoryjnych. Gdyby jednak wyst
Ģ
pił po
Ň
ar nale
Ň
y
go zlokalizowa
ę
i zdusi
ę
za pomoc
Ģ
koca przeciwpo
Ň
arowego lub zgasi
ę
ga-
Ļ
nic
Ģ
Ļ
niegow
Ģ
. Jest to butla z ciekłym dwutlenkiem w
ħ
gla pomalowana na
kolor czerwony, która znajduje si
ħ
w centralnym miejscu laboratorium.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]